Materialen & Afval

Jean Jacobs, student Biomedische Wetenschappen aan de UCLouvain, en Harold Lechat, pas afgestuurd in Marketing en volgt een opleiding permacultuur – gecoacht door Start.LAB in Brussel - zijn de co-founders van PeeCycle.

PeeCycle heeft een meststof op basis van urine ontwikkeld, een bron die rijk is aan voedingsstoffen zoals fosfor, stikstof en andere sporenelementen die essentieel zijn voor planten. De urine, die bij gespecialiseerde bedrijven wordt opgehaald, wordt behandeld zodat deze door particulieren en op termijn door de professionele landbouwers op alle soorten teelten kan worden verspreid, waardoor deze minder afhankelijk worden van industriële meststoffenproducenten.

Dankzij het gebruik van waterloze urinoirs maakt PeeCycle het mogelijk de hoeveelheid te zuiveren water in zuiveringsinstallaties te reduceren. Door de extractie van nutriënten kunnen ze de eutrofiëring (overmatige algengroei als gevolg van een te hoge concentratie van voedingsstoffen in het afvalwater) van waterlopen tegengaan. Ten slotte slagen ze erin om een “afvalstroom” om te zetten in een duurzame grondstof. Minder industriële chemische meststoffen betekent ook minder druk op natuurlijke hulpbronnen en minder CO2-uitstoot als gevolg van hun productie en transport. Het vermindert ook de gezondheidsrisico's voor de gebruikers. Op de lange termijn zou het proces uiteindelijk een economisch voordeel kunnen opleveren voor boeren in droge gebieden.

Jean en Harold: "De beurs zal ons in staat stellen een eerste productielijn op te zetten en ons product door gecertificeerde laboratoria te laten homologeren om het op de markt te brengen."

PeeCycle ontvangt een beurs van € 5000.

Lola Brousmiche, pas afgestudeerd Burgerlijk ingenieur chemie en materiaalkunde aan de Université de Mons en Nathan Pletinckx, student Handelsingenieur aan de UCLouvain FUCaM Mons – gecoacht door StudentLab in Charleroi - ontwierpen Waste End.

Het doel van Waste End is om voedselafval te valoriseren, met twee grote voordelen: reductie van food waste en de productie van groene energie. De installatie van Waste End zet via "bio-methanisering", een natuurlijk proces waarbij bacteriën methaan vormen, organisch afval om in biogas en een natuurlijke meststof. Dankzij deze oplossing kunnen restaurants en grootkeukens hun voedselafval zelf valoriseren zonder beroep te moeten doen op een externe dienstverlener.

Volgens een studie van Leefmilieu Brussel kan 124 ton CO2 worden vermeden door 1000 ton keukenafval te verwerken door middel van bio-methanisering in plaats van verbranding. Dit resultaat kan worden verkregen wanneer 180 keukens gedurende een jaar Waste End gebruiken. De Waste End gebruikers zullen actief bijdragen aan de sensibilisatie rond zero waste: kennisoverdracht en delen van goede praktijken, pedagogische tools en activiteiten voor leerkrachten. Ten slotte streeft Waste End naar een product-dienstcombinatie (PDC) via een verhuurmodel, eerder dan een model dat gebaseerd is op geprogrammeerde veroudering.

Lola en Nathan: "Met deze beurs kunnen we een complexer prototype ontwikkelen. Dit prototype zal worden gemonitord door middel van sensoren, zodat we de prestaties kunnen analyseren. We zullen de gegevens en de feedback van de gebruiker gebruiken om het product te optimaliseren. We zullen deze eerste installatie ook gebruiken voor de verdere promotie van onze producten en diensten".

Waste End ontvangt een beurs van € 5000 .

Luna Wallyn, student Internationale Handel aan EPHEC en Chloé Turbang student Toegepaste Communicatie aan IHECS – gecoacht door Start.LAB in Brussel – ontwierpen BOBO.

BOBO wil afval uit de voedingsindustrie, met name vishuiden, terugwinnen en inzetten als grondstof voor modeaccessoires. BOBO biedt een duurzaam, lokaal en circulair alternatief voor het traditionele leer.

BOBO volgt een upcycle-logica en maakt van afval modeproducten zoals armbanden, schorten, handtassen, enz. De traditionele leerproductie (en bredere modesector) berusten immers op een uiterst vervuilende, geglobaliseerde industrie. De ontwerpers van BOBO trachten daarentegen in elke fase hun milieu-impact te minimaliseren. De in Brussel ingezamelde huiden worden in Frankrijk getransformeerd door middel van een 100% plantaardig looiproces.

Chloé en Luna: "We hebben BOBO gecreëerd om een vergeten materiaal op te waarderen. Dit project stelt ons in staat om onze waarden uit te dragen. Het ethische, sociale, lokale, handgemaakte en vooral valorisatie van een afvalstroom. Deze ondernemerservaring betekent voor ons elke dag nieuwe uitdagingen én enorme kansen. Dagelijkse inspanning én een overwinning. Deze beurs zal ons in staat stellen om onze productontwikkeling te perfectioneren met de meest geschikte tools, en ons lang gekoesterde idee écht te realiseren.

BOBO ontvangt een beurs van € 5000.

Bouwen vergt als eerste stap de extractie van grond. De stockage van deze grond in moeilijk en het vervoer vervuilend. In Brussel en Vlaanderen graven we per jaar 22,5 miljoen grondverzet uit. Ongeveer 75% daarvan is onvervuild. Van dit aandeel wordt 40% niet-circulair gebruikt in wegenbouw en 60% gedumpt als afval in groeves.

Een jaar geleden lanceerden collega’s Ken De Cooman – 35 jaar, afkomstig van Dendermonde – en Nicolas Coeckelberghs – 33 jaar, afkomstig van Brussel – samen BC materials. Deze start-up ontstond uit BC architects & studies, een Brussels architectuur- en studiebureau gespecialiseerd in leem en circulariteit in de bouw, waar Ken en Nicolas beiden actief waren als architect. BC materials zet grondverzet van stadswerven om in circulaire, lokale leembouwmaterialen, zoals leemstenen, leempleisters, en stampleem. Deze  materialen zijn CO2-neutraal, zorgen voor een gezond binnenklimaat en worden gekenmerkt door een zeer energiezuinig en lokaal productieproces. Na gebruik kunnen ze worden teruggegeven aan de bodem of opnieuw worden omgevormd tot bouwmateriaal in een oneindig circulair proces.
In het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest werkt BC materials in een vaste en beschermde infrastructuur om kant en klare producten te vervaardigen. Maar voor projecten buiten Brussel die hun eigen grondverzet wensen te gebruiken, bestaat ook een dienst op maat met een mobiele unit die zich over heel België kan verplaatsen. Daardoor blijft de infrastructuur en de logistiek van BC materials altijd dicht bij de bron van de grondstoffen en wordt het transport beperkt.

Ken De Cooman legt uit waarom BC materials een aanvraag indiende voor een achtergestelde converteerbare lening van het SE’nSE Fonds: “Gezien we ons momenteel in de commercialisatiefase bevinden en onze doelgroep snel willen bereiken, zijn nog wat extra investeringen nodig, bijvoorbeeld in de verkoopstrategie. We denken dat deze lening van € 50.000 van het SE’nSE Fonds de juiste omvang, timing en flexibiliteit heeft de financieringsnood op middellange termijn te overbruggen. We hechten ook veel belang aan het netwerk dat het SE’nSE Fonds ons biedt. We merken nu al dat de feedback en het vertrouwen van de experts van de Jury deuren openen.”

Szandra Gonzalez - afgestudeerd in Management, Communicatie en Onderwijs-wetenschappen, 34 jaar, dochter van een Hongaarse moeder en Chileense vader, woont sinds 8 jaar Genappe – lanceerde in 2016 de coöperatieve Little Green Box. Ze ontwikkelde een unieke foodbox die alle ingrediënten - lokaal, biologisch en seizoensgebonden – bevat voor het bereiden van heerlijke maaltijden. De receptenfiches, op maat van volwassenen én kinderen, zetten de koks op de goede weg. Bovendien is Little Green Box bijna volledig afvalvrij: bijna alle producten worden geleverd in herbruikbare glazen potten of linnen zakjes, die bij de volgende levering weer worden opgehaald. Zo spaarden ze in 2018 niet minder dan 18.000 single use verpakkingen uit. De box wordt geleverd aan huis of in een afhaalpunt in Brussel of Wallonië.  Als coöperatieve onderneming met sociaal oogmerk zette Little Green Box ook een het socioprofessionele re-integratie programma op en organiseert het workshops rond zero waste en duurzame voeding.

Szandra Gonzalez benadrukt wat de achtergestelde converteerbare lening van het SE’nSE Fonds voor haar mogelijk maakt : "Het SE’nSE Fonds is voor ons de sleutel en de extra push die we nodig hebben om onze werking te professionaliseren en zo een significant deel van de markt te veroveren. We zullen hiervoor investeren in een koelkamer van 12m2 , de branding van onze herbruikbare verpakkingen, en het batch-cookingconcept uitwerken. We verwachten tevens een grotere doelgroep te kunnen bereiken en onze verkoop te doen groeien, wat ons dan weer toelaat ons project te consolideren.”

Cyréo est une coopérative à finalité sociale implantée à Gembloux depuis 2015. Son objectif : créer de l’emploi pour des personnes éloignées du marché du travail… en apportant une réponse à des problématiques environnementales. Elle a ainsi mis en place un centre de réutilisation de petit électro, un atelier de valorisation de bâches publicitaires et un service d’appui à la gestion durable des cimetières. Son personnel comprend 4 salariés et 7 ouvriers qui bénéficient d’un parcours d’insertion professionnelle individualisé.

Tablettes, smartphones, écrans plats : un outil d'achat pratique pour lutter contre l'épuisement des ressources.

Avec l'émergence des smartphones, tablettes et autres écrans plats, les technologies dites "nouvelles" de l'information et la communication (TIC) connaissent un essor sans précédent depuis une bonne dizaine d'années. Ces nouvelles technologies ont cependant des impacts considérables sur les matières premières, notamment métalliques. Le travail de David Junot a consisté à mettre au point un indicateur de durabilité relatif aux métaux rares intervenant dans la fabrication de ces équipements. L'étudiant a d'abord dressé la liste exhaustive des métaux critiques concernés. Il a ensuite appliqué une liste de critères de durabilité à ces métaux : durée de vie du produit, énergie consommée lors de l'extraction et criticité. Ce dernier critère a pris en compte non seulement le poids économique respectif de chaque métal, mais aussi divers risques liés à des difficultés d'approvisionnement (production minière monopolistique, taux de recyclage bas, substitution difficile, etc.). L'indicateur mis au point par David Junot accorde à chaque équipement une note graduelle allant de 0 à 10. David Junot l'a appliqué au smartphone, à la tablette tactile et à l'ordinateur portable, mettant en évidence le caractère plus problématique de certains métaux : palladium, tantale, indium et, dans une certaine mesure, cobalt. Associé au constat de non-respect des droits de l'homme (problématique dite des "minerais du sang"), ces conclusions plaident en faveur d'une sobriété matérielle plus appuyée des TIC.

Usitoo is een coöperatieve bibliotheek van spullen die een simpele, efficiënte en betaalbare uitleendienst biedt, met levering bij u in de buurt. Dit laat toe om spullen die we doorgaans minder dan 10 keer per jaar gebruiken, uit te lenen in plaats van ze te kopen. Daarmee biedt het een antwoord op het probleem van overconsumptie want wie lenen zegt, zegt minder aankopen én minder afval. Usitoo staat in voor het onderhoud en de herstelling van de spullen. Het magazijn van Usitoo bevat duizenden voorwerpen, van keukenapparaten, tot feestbenodigdheden en sportgerief. Uitlenen kan tegen een maandelijkse vergoeding en de spullen worden geleverd in het Usi-depot het dichtst bij u in de buurt.

Véritables "non-objets", les emballages de calage, qui accompagnent et protègent les produits tout au long de leur transport, sont plutôt méconnus et déconsidérés. Ils sont soit parfaitement adaptés à l'objet véhiculé, mais alors impropres à tout autre usage et perdus pour le réemploi, soit de petite taille et multi-usages (de type "chips de mousse") mais alors très peu écologiques et difficilement recyclables (polystyrène). Après avoir retracé les grandes lignes de l'histoire de l'emballage de transport, Ophélie Gérard a mis au point un module d'emballage basé sur l'air, baptisé "Futai" en référence à la mythologie japonaise. Composé de deux matériaux thermocollés (papier et acide polylactique - un plastique "végétal" souvent à base d'amidon), il a l'avantage d'être gonflable et dégonflable à volonté, donc d'occuper peu de place "au repos", d'être léger et étanche, mais aussi réutilisable, entièrement recyclable et biodégradable. D'un coût modeste, il se prête à toute forme d'utilisation et de personnalisation (logotype, adressage, etc.) y compris par les particuliers et les PME, notamment dans le cadre du commerce électronique.