Materialen & Afval

De vereniging NaturDive wil een doeltreffende methode toepassen om verloren visnetten boven te halen in samenwerking met de professionele vissers in de Natura 2000-zone Cannes, Antibes en de Lérins-eilanden. Die spooknetten zijn bijzonder problematisch, omdat er dieren verstrikt in blijven raken en er zo tal van diersoorten door sterven, soms zelfs soorten waarvoor de netten niet eens bedoeld waren. Ze zijn ook gevaarlijk voor duikers en bootschroeven. Bovendien kan het tot 600 jaar duren voordat de bestanddelen van de netten, waaronder nylon, volledig afgebroken zijn!  

Elk net wordt gelokaliseerd en beoordeeld met een methode die ontwikkeld werd in samenwerking met het GhostMed-programma. Dankzij de lokalisatie kan het bovenhalen voorbereid worden. Dat gebeurt in samenwerking met de professionele vissers. De delen van het net die niet vastzitten aan een gevoelig substraat, kunnen naar boven gehaald worden met behulp van een bootlier. De duikers focussen dan weer op de delen van het net die vastzitten aan de gevoelige, koraalvormende zones. Die worden met veel precisie losgemaakt, door de hoornkoralen of andere boomachtige soorten één voor één eraf te halen. Elk stukje net wordt naar het oppervlak gebracht met behulp van een hefballon.

Als hoornkoralen losgetrokken zijn door het net, worden ze meteen ter plaatse opnieuw geplant. Elk bovengehaald net wordt vervolgens verzameld en gerecycleerd.
Daarnaast doet NaturDive onderzoek in de regio van Cannes en van Antibes om het aantal netten op de gebruikelijke visplekken na te gaan op dieptes tot 100 meter. Daarvoor gebruikt het een ROV, een onderwaterrobot die op afstand wordt bestuurd vanaf het oppervlak. Met deze gegevens kunnen voorbereidingen getroffen worden voor toekomstige schoonmaakacties en voor een methode om op die dieptes in te grijpen.

Dit project is laureaat van de BeMed-oproep voor micro-initiatieven waar de Stichting voor Toekomstige Generaties partner van is, dankzij het Aether Fonds voor Toekomstige Generaties.

In Libanon vervuilen allerlei soorten plastic afval de kustgebieden en de zee. De Libanese kusten zijn bezaaid met overblijfselen van nylon visnetten. Met de steun van BeMed ontwikkelde de organisatie Lebanese Developers in 2016 een project om deze erg vervuilende nylon visnetten op de kust van de Middellandse Zee in het noorden van Libanon op te ruimen. Het project was een succes en vandaag heeft de organisatie een nieuw voorstel, namelijk om achtergelaten visnetten te verzamelen en te recyclen en om tegelijkertijd de bevolking bewust te maken van de zeevervuiling.

Daarom wil dit initiatief de vissers wijzen op de gevolgen die het wegwerpen van nylon netten op volle zee of aan de oevers heeft, en de verzameling en recyclage van de achtergelaten netten uitvoeren.

Dit project is laureaat van de BeMed-oproep voor micro-initiatieven waar de Stichting voor Toekomstige Generaties partner van is, dankzij het Aether Fonds voor Toekomstige Generaties.

Jan Wellens, Thijs Peirelinck en Kristof Geerts zijn doctoraatstudenten aan de KU Leuven of studeren bij aan de HoGent. Zij richtten MyGrid op, een startup op missie om alle huishoudens, groot en klein, in staat te stellen deel te nemen aan de energietransitie en weer eigenaar te worden over hun energie. Ze willen de mensen in staat stellen terug ownership te nemen over hun eigen energiegebruik en -productie.

ModelOne is de ultieme slimme batterij voor al uw residentiële behoeften. Het batterij pakket bestaat uit een mobiele battery unit die kan dienen om remote energie te gebruiken en uit een power module die zorgt dat je slim energie kan opladen en ook kan ontladen. Via de app heeft u met één druk op de knop toegang tot nieuwe energiediensten zoals "Peak Shaving", "Energy Sharing" & "Smart Grid Balancing". Het is super eenvoudig te installeren. Steek de stekker in het stopcontact en u kunt aan de slag! Hiermee voorziet MyGrid een laagdrempelige oplossing die iedereen in staat stelt deel te nemen aan de energietransitie.

"We hebben dit initiatief gelanceerd omdat we zelf momenteel niet de mogelijkheid hebben om zonnepanelen of een batterij pakket te installeren. We vonden het echt jammer dat het leek alsof we niet bijdroegen tot een betere wereld. Dit in combinatie met de stijgende energie prijzen motiveerde ons om tot een slimme oplossing te komen.
Het voordeel van student-ondernemer te zijn is dat je enerzijds nog veel ondersteuning krijgt vanuit het onderwijs, maar anderzijds toch al je eerste stappen in de ondernemerswereld kan zetten en gecorrigeerd kan worden daar waar nodig. Wij worden ook gesteund en gecoacht door Anja Cornelis van de HOGENT.
De beurs van de Stichting voor Toekomstige Generaties laat ons toe om een nieuw prototype te bouwen dat er als echt uitziet  én ook de functionaliteiten heeft van het eindproduct dat we voor ogen hebben. Met dit prototype kunnen we onze value proposition aftesten en zien ofdat we wel een goede product market - fit hebben."

MyGrid ontvangt een prototypingsbeurs van €5000.

Dit is een primeur in België: er is een fiets ontwikkeld met een frame dat voor 100% bestaat uit hout van het Zoniënwoud. Drie jonge Belgische ondernemers, gesteund en gecoacht door Hugues Detienne van de Yncubator , zetten in op zachte mobiliteit in een korte keten en paren artisanale knowhow aan technologisch vernuft. Ze brengen dit product als pioniers op de markt. De kwaliteitsvolle onderdelen maken de fiets veelzijdig, duurzaam en robuust en wegen samen niet meer dan 12 kg.

Het team bestaat uit drie fietsfanaten met eenzelfde doel: een lokaal en duurzaam product met goede prestaties aanbieden. Simon Malvaux, Loic Houtard en Johan Triquet, die over uiteenlopende competenties beschikken, zijn vastberaden om een plaats te veroveren in de bloeiende gravelmarkt van België.

"Is het niet paradoxaal dat we grondstoffen uit verre landen importeren voor een product dat de zachte mobiliteit moet stimuleren om het milieu te beschermen? Hebben we geen kwaliteitsvolle grondstoffen in België? Is het niet mogelijk om duurzamere fietsen te bouwen? Die vragen hebben ons aan het denken gezet, en dus zijn we hoogwaardige fietsframes beginnen te ontwerpen en vervaardigen met een lokaal en hernieuwbaar materiaal waarmee we erg vertrouwd zijn.
De Prototyping the Future-beurs van de Stichting voor Toekomstige Generaties zal ons helpen onze prototypes te verbeteren en nieuwe onderdelen, die niet op de markt te vinden zijn, speciaal voor onze fietsen te ontwerpen." 

ZAFI Cycles ontvangt een prototypingsbeurs van €5000.

Robots industriels et troncs d’arbres « bruts » : l’avenir de la construction en bois.

Le travail de Justin Goosse part du constat que le bois concurrence encore trop peu le béton et l’acier dans le secteur de la construction, simplement parce qu’il exige diverses transformations (coûteuses) avant son utilisation. L’étudiant a mis au point un connecteur permettant la liaison de troncs bruts dans un système constructif : les « structures réciproques », sorte de mikado géant caractérisé par la faculté de franchir des portées bien plus importantes que la longueur des poutres qui les composent. La géométrie des assemblages est paramétrée et se génère automatiquement en fonction des grumes utilisées. L’usinage du connecteur (par enlèvement de matière ligneuse dans les troncs) a été testé par voie traditionnelle (recours à une défonceuse), puis robotisée. La seconde voie a été préférée, se révélant bien plus efficace. Il en résulte un assemblage bois-bois, sans apport de colles synthétiques ni de pièces métalliques, à moindres déchets et ouvert à l’utilisation de grumes peu valorisées actuellement, de par leur essence ou leur courbure.

> A télécharger : Mémoire Justin Goosse (PDF)
> Intervention de Justin lors du webinaire, à partir de 04:44 :

Le réemploi dans l’architecture intérieure : une nouvelle relation à la matière, à l’environnement et à l’humain.
 
Le travail d’Esther Bourque-Daydé porte sur le réemploi dans le domaine de l’architecture intérieure. Loin de se limiter à une approche seulement orientée « matériau », il a pour originalité de porter un regard anthropologique sur ce secteur en plein essor de l’économie circulaire. Outre les apports théoriques, l’auteure a en effet longuement donné la parole à plusieurs concepteur·rice·s et usager·ère·s dont les témoignages mettent en évidence divers vécus relatifs au réemploi. Il en va ainsi, par exemple, des notions de fierté et d’appartenance liées à tout ce qui fait l’histoire et la charge émotionnelle des matériaux réutilisés (patine, chaleur, « âme », esthétique artisanale…). Le travail donne également des perspectives sur l’évolution du métier d’architecte d’intérieur (acquisition de nouvelles compétences, remodelage des réseaux professionnels, nouvelle chronologie des projets…) à l’aune du réemploi, de ses avantages et de ses limites.

> A télécharger : Mémoire Esther Bourque-Daydé (PDF)
> Intervention d'Esther lors du webinaire, à partir de 01:09:20 :

In het verlengde van haar Missie CorSeaCare die in 2019 de steun kreeg van BeMed, stelt de vereniging MareVivu voor om op Corsica een creatieve low-techoplossing te testen voor het hergebruik van het plasticafval dat burgers en verenigingen aan de kust verzamelen.

De vrijwilligers van de vereniging, haar wetenschappelijke aanspreekpunten en haar netwerk van partnerverenigingen zullen als opdracht hebben het afval te verzamelen, de aanwezige soorten kunststoffen te karakteriseren, en te experimenteren met de recyclage ervan door lokaal ontworpen en gebouwde low-techmachines. Met deze machines kan dan vermeden worden dat men het afval automatisch gaat ingraven of verbranden. Het initiatief biedt een lokale en flexibele oplossing voor het hergebruik van het verzamelde plasticafval.

De vereniging zal de bevolking bewustmaken van de problematiek van plastic en tegelijk het publiek wegwijs maken in het recyclageproces. Deze activiteiten zullen gepaard gaan met een uiteenzetting over de beperkingen van recyclage en over het belang van een verminderd gebruik van plastic. Om dit experiment nog meer in de kijker te plaatsen, zal de vereniging een tentoonstelling opzetten van de voorwerpen die met de machines gemaakt zijn, en zal ze tevens een filmpje opnemen dat de problematiek onder de aandacht brengt.

Ten slotte heeft de vereniging de ambitie om door middel van statistische gegevens de openbare en politieke instanties (gemeenten, kantons, departement en Collectivité de Corse) te sensibiliseren.

Dit project is laureaat van de BeMed-oproep voor micro-initiatieven waar de Stichting voor Toekomstige Generaties partner van is, dankzij het Aether-fonds voor Toekomstige Generaties.

Tristan Ryckaert, Stef Crols en Florens Denys, studenten industrieel productontwerpen aan de Howest, en gecoacht door Howest Start-Up School en Start@K in Kortrijk, richtten Tillup op.
Tillup is een ecodesignstudio die een ecologisch wikkeldoek heeft ontwikkeld. Dit wikkeldoek is volledig herbruikbaar en streeft ernaar om de plastic wikkelfolie te vervangen die momenteel gebruikt wordt in vele bedrijven om de palletlading volledig in te wikkelen. Na transport wordt de folie eraf gehaald en is ze afval. Dat kan jaarlijks oplopen tot wel 30 ton, zo hebben ze ondervonden uit een studie binnen een maatwerkbedrijf.

Het wikkeldoek is vervaardigd uit een afvalstroom van reclamebanners en werfzeilen. Een materiaal dat zeer sterk is en een lange levenscyclus heeft, waardoor het vaak herbruikbaar is. Omdat hun product ontstaan is uit een case in een maatwerkbedrijf, werd extra rekening gehouden met de ergonomie.

Hun doel is momenteel om het wikkeldoek  eind 2021 te lanceren op de markt. De doeken zullen beschikbaar zijn in verhuur- en abonnementsvorm.

Tristan, Stef en Florens: "Tijdens de analyse in het maatwerkbedrijf kwamen we tot de conclusie dat absurd grote aantallen wikkelfolie gewoon weggegooid werden. Daar moest een oplossing voor zijn, maar er was zeer weinig over te vinden. Dus besloten wij er een oplossing voor te ontwikkelen. Als studenten startten we een onderneming om ons daar volop op te focussen. We kregen ook goede ondersteuning doordat we student bleven. Dankzij de Stichting voor Toekomstige Generatie kunnen we ons nu volledig verder focussen op het creëren van het perfecte alternatief. De eerste prototypes zullen nu veel sneller kunnen getest worden."

Tillup ontvangt een beurs van € 5000.