Materialen & Afval

MareVivu is een Corsicaanse vereniging die zich toelegt op de strijd tegen plasticvervuiling in de Middellandse Zee. Ze zet zich ook in voor de bescherming van de mariene biodiversiteit. De organisatie kreeg in 2019 steun voor haar project 'Mission CorSeaCare' van het Aether Fonds voor Toekomstige Generaties, via de oproep tot micro-initiatieven van zijn partner BeMed. Het Fonds heeft beslist om de organisatie te blijven steunen in het kader van haar nieuwe geïntegreerde onderzoeksproject, 'RIPARU 2025'.

De Middellandse Zee maakt slechts 1% van alle zeeën en oceanen ter wereld uit, maar herbergt niettemin bijna 18% van alle biodiversiteit. Het is ook het zeegebied dat het zwaarst wordt getroffen door plasticvervuiling, omdat het een binnenzee is en omdat de intensiteit van het zeetransport, maar ook van de industriële en toeristische activiteiten toeneemt.

Met haar project wil de milieuvereniging voor een geïntegreerde aanpak en visie zorgen, met een combinatie van onderzoek en actie. Ze streeft daarbij verschillende doelen na:

• de belangrijkste bronnen van plasticvervuiling identificeren;
• deze kwestie op de agenda zetten in Corsica;
• netwerken van spelers mobiliseren en scholen;
• spelers die betrokken zijn bij de strijd tegen plasticvervuiling in Corsica ondersteunen;
• van het gebied een proefproject maken in de strijd tegen plasticvervuiling (repliceerbaarheid van de acties in andere gebieden)

Dit project wordt gecoördineerd door de vereniging MareVivu, in samenwerking met drie belangrijke partners: het onderzoekscentrum STARESO, het productiebedrijf Olmu Productions en de vereniging Sbuleca Mare.

Simon Gillet is afgestudeerd als lucht- en ruimtevaartingenieur, heeft een masterdiploma van HEC Entrepreneurs (ULiège) en is gepassioneerd door impactondernemen. Zijn project, Mineralio, is aangesloten bij de incubator VentureLab en hij wordt gecoacht door Frédéric Luizi.

Het verhaal van Mineralio begint tijdens de Climathon Liège 2021. Om de voeding van de Belgen duurzamer te maken, kwamen Simon en zijn team met het idee om mosselschelpen te verwerken tot vaatwerk en servies. Na verder onderzoek kwam Simon echter tot het besef dat biomineralen, zoals schelpen, in tal van sectoren ingezet kunnen worden.

Na ophaling, reiniging en vermaling kunnen de schelpfragmenten namelijk worden gebruikt in cosmetica, drogisterijartikelen, verf, glaswerk, kunststofverwerking, diervoeding, waterbehandeling, suikerproductie enz. Simon wil beginnen met een andere veelbelovende sector: de productie van biogebaseerde en ecologisch ontworpen materialen.

Gekweekte schelpdieren zijn de meest duurzame bron van dierlijk zeevoedsel. Bij de verbranding van één kilogram schelpen komt door de chemische samenstelling desalniettemin 0,44 kilogram CO2 vrij.

Door te kiezen voor mosselschelpen, een typisch Belgisch gerecht dat meer dan 20.000 ton afval per jaar voortbrengt, biedt Mineralio een duurzame oplossing om de hoeveelheid verbrand afval te verminderen en de natuurlijke hulpbronnen te beschermen.

"Duurzame voeding is een onderwerp dat mij na aan het hart ligt. Toen ik hoorde over de externe effecten van het verbranden van schelpen, dacht ik bij mezelf: 'Ik moet iets doen, iets ondernemen.' Als student-ondernemer heb ik de kans om de bedrijfswereld vanuit een unieke invalshoek te ontdekken, kostbare vaardigheden op te doen en omringd te worden door zeer inspirerende en welwillende mensen. Dankzij de prototypingsbeurs van de Stichting voor Toekomstige Generaties kan ik efficiëntere apparatuur aanschaffen om de schelpen te verwerken, waardoor ik meer prototypes kan maken en de markt kan testen."

Mineralio ontvangt een prototypingsbeurs van €5000.

Het team achter MilkSilk bestaat uit Alistaire Vionne en Georges Vicqueray. Beiden zitten in hun laatste masterjaar Bio-ingenieur met focus op Chemie en Bio-industrieën aan de faculteit Agronomie van Gembloux Agro-BioTech. Het team wordt ondersteund door VentureLab en meer in het bijzonder door coach Hubert Brogniez, financieel expert.

Het doel van MilkSilk is om melk die ongeschikt is voor consumptie te verzamelen, een volledig “cracking” of kraakproces uit te voeren, het scheiden de verschillende producten waaruit de melk bestaat, en deze dan door te verkopen aan non-foodsectoren en bij dit proces de boeren te betrekken. MilkSilk wil deze melk, die meestal met antibiotica besmet is, rechtstreeks bij de boerderijen en zuivelbedrijven ophalen. In ruil voor de melk zullen de producenten een financiële vergoeding krijgen.

Antibiotica worden nog altijd vaak gebruikt om mastitis (infecties aan de uier van de koe) te behandelen, waardoor de melk van behandelde koeien niet meer mag dienen voor consumptie. Het ophalen van deze voor consumptie ongeschikte melk heeft nog een ander positief effect, aangezien deze melk gewoonlijk op de mesthoop belandt of aan het kalf wordt gevoerd, wat leidt tot bodemverontreiniging of resistentie bij het kalf.

De melk die MilkSilk ophaalt, wordt "gekraakt" om de verschillende bestanddelen, zoals oplosbare en onoplosbare eiwitten, maar ook vet, eruit te halen. Deze producten worden vervolgens gebruikt in non-foodsectoren , bijvoorbeeld voor plastic, lijm, verf en houtplamuur.

"Maar hoe is MilkSilk nu eigenlijk ontstaan? Het project zag het licht na vele vruchtbare onderlinge discussies over toekomstige persoonlijke projecten. We worden allebei gedreven door een afkeer van voedselverspilling, maar hebben ook kennis over de agrovoedingsindustrie door onze studies en de invloed van Gembloux. De benutting van een afvalproduct uit deze industrie kwam al snel ter sprake. Student-ondernemer zijn biedt ons de kans om al verder te gaan met ons project, zonder alle risico's waarmee iemand die aan het begin van zijn carrière staat, geconfronteerd wordt. De prototyingsbeurs van de Stichting voor Toekomstige Generaties is voor ons een eerste stap richting een proof of concept."

MilkSilk ontvangt een prototypingsbeurs van €5000.

Arthur Clarenne, Alexandre Donnay, Arthur Geerts, Lucas Hubert en Marvin Minsier zijn vijf studenten in hun laatste jaar Industrieel Ingenieur gespecialiseerd in Agronomie en Milieu aan de Haute École Charlemagne in Hoei. Naar aanleiding van hun cursus ondernemingsmanagement won het team Colz’iso de wedstrijd  YEP Challenge 2022 en nam het deel aan JA Europe. Intussen wordt het project begeleid door de incubator VentureLab en kunnen de teamleden eraan voortwerken met de hulp van hun coach Frédéric Luizi.

Het doel van Colz'iso is om biobased isolatiemateriaal te produceren op basis van landbouwafval: koolzaadstro. Deze grondstof komt rechtstreeks van de velden van Waalse boeren. Het product is een isolatieblok voor het maken van isolerende scheidingswanden en muren in gebouwen. Dit isolatiemateriaal biedt niet alleen thermische, maar ook goede akoestische isolatie. Deze biobased isolatie kan gebruikt worden voor renovaties en nieuwbouw.

Colz'iso wil bijdragen aan de energietransitie door een innovatief, ecologisch en duurzaam isolatiemateriaal aan te bieden.

"Ons project is ontstaan tijdens een cursus ondernemingsmanagement. Aangezien onze groep bestond uit twee boerenzonen, hield het idee om landbouwafval te verzamelen en te benutten al snel steek. We wilden ook een duurzaam en ecologisch product creëren. Zo zag Colz'iso het licht! Intussen hebben we tal van onvergetelijke ervaringen achter de rug, zoals de verschillende wedstrijden, de incubatie in het VentureLab enz. Hierdoor hebben we veel geleerd over de wereld van het ondernemerschap. Om een nieuw product op de markt te brengen, moeten echter veel tests worden gedaan en prototypes worden gemaakt. Voor die fase zal de beurs van de Stichting voor Toekomstige Generaties erg goed van pas komen. Deze zal namelijk het nodige materiaal voor het prototype financieren, maar ook de bouw van een eerste muur, waardoor verschillende beroepen ons product kunnen komen testen."

Colz'iso ontvangt een prototypingsbeurs van € 5000.

Promoting integrated circuits reusability thanks to thermal annealing: an environmental and financial profitability study

Le travail d’Antoine Percy s’inscrit dans le contexte de pénurie généralisée de semi-conducteurs (puces électroniques) observée depuis 2020, particulièrement en Europe, qui dépend d’entreprises étrangères pour son approvisionnement. Il a démontré qu’il était techniquement faisable et économiquement viable d’ouvrir des unités de réutilisation des semi-conducteurs présents dans nos déchets électroniques. Il met plus particulièrement en évidence l’intérêt de réutiliser les mémoires flash par un procédé de recuit thermique. Facilement réplicable, le design d’unités de reconditionnement de ces puces électroniques permettrait non seulement de réduire la dépendance européenne face aux géants asiatiques et américains (TSMC, Samsung, Global Foundries…), mais aussi d’éviter la production annuelle de 0,6 à 1,4 mégatonne de CO2. Estimations chiffrées à l’appui, Antoine Percy propose d’établir en Europe une filière de reconditionnement des semi-conducteurs en parallèle à l’installation d’unités de production de semi-conducteurs neufs.

A télécharger : Mémoire Antoine Percy (PDF)
Intervention d'Antoine lors du webinaire, à partir de 01:05:24

L’obsolescence prématurée à l’épreuve du droit à la réparabilité européen. Une approche environnementale de l’obsolescence des appareils électriques et électroniques dans l’écoconception et la garantie légale de conformité

Le travail de Nicolas Mouton repose sur un constat alarmant : d’une part, les appareils électriques et électroniques (AEE) constituent l’un des flux de déchets à croissance très rapide dans l’Union européenne, alors même que leur production épuise nos écosystèmes (perte de terres fertiles, rejets d’eaux polluées, rudesse des conditions travail, etc.) ; d’autre part, les droits nationaux et européens peinent à lutter contre l’obsolescence programmée de ces appareils, tantôt parce que le champ d’application des normes est trop restrictif, tantôt parce que la charge de la preuve est trop difficile à obtenir. Nicolas Mouton a donc analysé les forces et les faiblesses de deux instruments juridiques européens présentant les prémisses d’un droit à la réparabilité des AEE : la directive sur l’écoconception et la directive sur la garantie légale de conformité. Ceux deux instruments manquent d’ambition, conclut-il, mais les solutions réalistes existent d’ores et déjà et n’attendent plus que leur mise en pratique.

A télécharger : Mémoire Nicolas Mouton (PDF)
Intervention de Nicolas lors du webinaire, à partir de 00:50:40