Kunst, Cultuur & Vrije tijd

Amber Claeys verdedigde haar eindproef met als titel Vergroening van begraafplaatsen in regio Haspengouw ‘Van een grauwe en grijze begraafplaats naar een serene plek die rust en nieuw leven ademt’, in het kader van de professionele bachelor agro- en biotechnologie - afstudeerrichting groenmanagement, aan PXL Hogeschool.

De gemeentes Alken, Borgloon, Gingelom, Heers, Kortessem en Wellen hebben hulp gezocht bij de Intergemeentelijke Onroerenderfgoeddienst (West) en het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren om hun begraafplaatsen te herzien. Het doel van de scriptie is om inzicht te krijgen in de kenmerken van Haspengouwse begraafplaatsen en de mogelijkheden ervan op het gebied van natuur, erfgoed, recreatie, enz. De scriptie onderzoekt het ontwerp en groenelementen van 61 begraafplaatsen in de genoemde gemeentes. Resultaten tonen aan dat droog Haspengouw meer begraafplaatsen heeft dan vochtig Haspengouw, en dat bevolkingsaantallen niet direct correleren met het aantal begraafplaatsen. Groenelementen op Haspengouwse begraafplaatsen zijn over het algemeen schaars, met meestal alleen grafbeplantingen, een haag en een paar bomen. De scriptie biedt ook zes ‘sereen’ uitgangspunten (Soortgericht, Ecosysteemdiensten, Recreatie, Educatie, Natuurverbinding) en een traject voor gemeentes om naar een groenere, multifunctionele begraafplaats te streven.

Vlaanderen telt meer dan 1.900 begraafplaatsen. Hoewel gemeenten steeds vaker overgaan tot vergroening van deze locaties, blijft het potentieel ervan grotendeels onderbenut. Niet alleen veranderen begrafenisrituelen en herdenkingen, maar er groeit ook een draagvlak om begraafplaatsen om te vormen tot multifunctionele ruimtes die bij het dagelijks leven horen. Toch ontbreekt het aan een gecoördineerde aanpak en blijven veel mogelijkheden onbenut. Deze scriptie wil een antwoord bieden op de vraag hoe gemeenten stappen kunnen ondernemen bij de (her)inrichting van begraafplaatsen. Door zes kernprincipes (S.E.R.E.N.) te hanteren, biedt het een leidraad voor gemeenten die willen transformeren naar groene, multifunctionele begraafplaatsen. Daarnaast illustreert het met praktijkvoorbeelden hoe deze principes in de praktijk kunnen worden toegepast. Laten we samen begraafplaatsen omarmen als integraal onderdeel van het dagelijks leven en denken in mogelijkheden voor een betere toekomst.

Sophia van Sloun verdedigde aan LUCA School of Arts haar eindproef in het kader van de professionele bachelor interieurvormgevingmet, met als titel Rooting for water. Routing for life.

“Rooting for water. Routing for life.” concentreert zich op de sapstromen van bomen en maakt ze hoorbaar via een zelf ontworpen klankkast van resthout en een DPA-microfoon. Dit project tracht het bewustzijn over de klimaatcrisis te vergroten door de relatie tussen de gezondheid van bomen en geluiden te benadrukken, waardoor mensen zich dieper kunnen verbinden met het milieu. Door kunst en wetenschap te combineren, wordt het thema toegankelijker voor een breed publiek. Het project belicht de impact van verminderde menselijke activiteit tijdens de pandemie en stimuleert bewustwording over onze invloed op het milieu, zelfs in ‘normale’ tijden. Deze innovatieve benadering kan leiden tot gedragsverandering en een diepere betrokkenheid bij duurzaamheid. Het project onderstreept het belang van een brede visie op duurzaamheid, waarbij economische, sociale en ecologische belangen worden geïntegreerd. Het streven naar een duurzamere toekomst vereist creativiteit, innovatie en een voortdurende inzet om te luisteren naar de natuur en te reageren op haar behoeften.

L’éco-responsabilité au cinéma. Le pari commun d’un film plus écologique, à chaque étape de son élaboration

Le travail d’Adrien Berlandi questionne d’une manière holistique la chaîne de production d’un film, depuis l’écriture du scénario jusqu’au montage, afin d’identifier les pistes de réduction de son empreinte écologique. Conçu dans une perspective résolument pratique, il repose sur l’interview d’une douzaine de professionnel·les de l’industrie cinématographique (scénaristes, producteur·rices, réalisateur·rices, régisseur·euses, chef·fes électricien·nes, costumières, chefs opérateurs...). Ceux et celles-ci font part de leurs expériences de cinématographie éco-responsable en détaillant les obstacles rencontrés, les réussites et les échecs. Adrien Berlandi en dégage une série de propositions concrètes : réutilisation et mutualisation des équipements, recours aux ressources locales, réduction des déchets et de la consommation énergétique, etc. Parmi les conclusions fortes du travail, l’appel à une meilleure anticipation et collaboration entre les différents postes et équipes, de même qu’à une structure de pouvoir plus horizontale à chaque étape de l’élaboration du film.

À télécharger : Mémoire Adrien Berlandi

Montée des eaux, migrations climatiques... Une fiction post 2050 pour mieux conscientiser la population belge

L’art est une voie efficace de sensibilisation aux enjeux de montée des eaux et de migrations climatiques. Tel est le pari du travail de Marie Maréchal qui, dans un premier temps, a exploré la psychologie du changement et la perception de la population belge face aux enjeux environnementaux. Artiste et plongeuse sous-marine, elle a ensuite mis au point un dispositif basé sur le son et l’image, mettant en scène les conséquences d’un scénario postapocalyptique scientifiquement plausible dans une Europe d’après 2050. Ce dispositif est présenté dans un espace confiné évoquant la condition de réfugié climatique. Si l’accroche initiale est volontairement émotionnelle, elle a pour but ultérieur d’emmener le spectateur et la spectatrice vers un meilleur degré de conscientisation et, ensuite, vers l’adoption à long terme de comportements pro-environnementaux en harmonie avec ses valeurs et ses convictions propres. Baptisé « Vestiges submergés », le dispositif devrait être présenté au public en situation réelle courant 2022.

> A télécharger : Mémoire Marie Maréchal (PDF)
> Intervention de Marie lors du webinaire, à partir de 00:37:48 :

Le Théâtre du Copion est une compagnie de théâtre-action, implantée à Saint-Ghislain depuis plus de 35 ans.

Cette forme de théâtre s’apparente à l’éducation populaire tout en y incluant la création artistique, c’est donner les moyens, l’espace, le lieu au plus grand nombre de s’approprier la parole, s’écouter, échanger, réfléchir ensemble pour comprendre le monde, les mécanismes d’oppression.

Usitoo is een coöperatieve bibliotheek van spullen die een simpele, efficiënte en betaalbare uitleendienst biedt, met levering bij u in de buurt. Dit laat toe om spullen die we doorgaans minder dan 10 keer per jaar gebruiken, uit te lenen in plaats van ze te kopen. Daarmee biedt het een antwoord op het probleem van overconsumptie want wie lenen zegt, zegt minder aankopen én minder afval. Usitoo staat in voor het onderhoud en de herstelling van de spullen. Het magazijn van Usitoo bevat duizenden voorwerpen, van keukenapparaten, tot feestbenodigdheden en sportgerief. Uitlenen kan tegen een maandelijkse vergoeding en de spullen worden geleverd in het Usi-depot het dichtst bij u in de buurt.

LaSemo is een van de eerste duurzame festivals van België. De editie van 2017 lokte zo’n 27.000 bezoekers. Naast de concerten kunnen de festivalgangers genieten van straattheater, kortfilms, dansvoorstellingen en spelen. “We proberen gedurende drie dagen een andere wereld te creëren” vertelt Nora Gosse. Met haar brede assortiment aan activiteiten, wil LaSemo zo veel mogelijk mensen aanspreken. Het heeft verschillende voorzieningen voor mensen met een beperking en zet sterk in op sensibilisatie rond sociale thema’s. Bovenal is LaSemo pionier op vlak van ecologie en daarmee een voorbeeld voor velen.

Volle kracht vooruit 

De eerste editie van het festival vond plaats in 2008 op ‘l’île d’Oneux’ te Hotton, in de provincie Luxemburg, en lokte zo’n 4500 festivalgangers. Reeds vanaf het begin zijn duurzaamheid en toegankelijkheid de basisdoelstellingen van LaSemo. Sinds 2012 draagt het dan ook het Access-i-label. In 2013 verhuisde het festival naar het ‘Parc d’Enghien’ in Henegouwen. In 2017 bedroeg de opkomst 27.000 mensen, een record. Zo’n 20% van de festivalgangers zijn kinderen. In de toekomst wil LaSemo de buurtbewoners nog meer betrekken door de artiesten bij hen te laten logeren. Verder behaalde LaSemo in 2017 het Green Key label en stelt de organisatie alles in het werk om zo snel mogelijk de Greener Festival Award te bemachtigen.

Ecologisch pionierschap  

In 2016 verklaarde 72% van de festivalgangers dat ze LaSemo bezochten omwille van haar duurzame insteek. De ecologische initiatieven zijn indrukwekkend: herbruikbare bekers, ecologische toiletten, afvalsorteereilanden, maximale beperking van verpakkingen, decoratie met gerecycleerde materialen en lokale en duurzame maaltijden, zijn slechts enkele voorbeelden. Zodoende toont LaSemo ook aan de sector dat het anders kan en dat grootschalige evenementen best duurzaam kunnen zijn. LaSemo heeft met andere woorden een zekere “laboratoriumfunctie” waaruit zijzelf en anderen kunnen (blijven) leren.

Muziekclub 4AD deed al heel wat inspanningen op ecologisch vlak, maar met “4AD plant een bos!” reikt de ambitie nog verder: het eerste klimaatneutrale kunstenhuis van België worden!

De jaarlijkse uitstoot van 66 ton CO2 zal volledig gecompenseerd worden via regionale bosaanplant. 4AD reserveerde daartoe 6,6 ha in het Groen Lint te Oostende. De bomen zullen aangeplant worden met de hulp van vrijwilligers en gefinancierd via fondsenwerving.

Via diverse communicatiemiddelen wil 4AD ook zijn stakeholders informeren en sensibiliseren. Met de opgebouwde expertise willen ze ten slotte een voorbeeld en inspiratiebron worden voor de hele kunstensector.