Industrie

Peerby is het eerste deelplatform dat mensen toelaat op grote schaal spullen te delen. Door het delen van spullen te promoten en te faciliteren wil WijDelen een gedragsverandering stimuleren van bezit naar gebruik van spullen. Bovendien verbindt de vzw buren, collega’s en organisaties onderling. Het platform werkt vraaggestuurd en is bijzonder toegankelijk. Iets nodig, stel gewoon de vraag. Je bericht komt terecht bij alle naburige Peerby-leden en je vindt snel wat je zoekt. Het systeem is daarmee eenvoudig, sociaal, ecologisch en economisch. “Fan zijn van je probleem, niet van je oplossing, blijft voor de nodige drive zorgen” weet Lieven D’hont, medeoprichter van het deelplatform. 

Deelplatform

In 2013 richtten Lieven, Ludo en Kristof het eerste deelplatform WijDelen.be op. Dit werd meteen een succes en het jaar erop startte de samenwerking met de Amsterdamse startup Peerby. “We leren veel van elkaar. Zowel voor social media als voor het ontwikkelen van een nieuw businessmodel” vertelt Lieven. In 2017 overschreed de organisatie de kaap van 25.000 leden. Tot dan functioneerde het initiatief enkel op subsidies en giften. Begin 2017 lanceerde WijDelen Peergroups om het model financieel rendabel te maken. De eerste klanten zijn Colruyt, Ikea en Greentrack. Eens het initiatief tien klanten telt, vermoedelijk in het najaar van 2017, zal de vzw omgevormd worden tot een coöperatie die een duurzaam beheer van het model zal garanderen. “In de toekomst willen we een breed gedragen ecosysteem voor het delen van spullen op punt zetten.”  

Mentaliteits- en gedragsverandering

Het delen van spullen is een eerste stap in de omschakeling naar een cultuur waarin bezit en spullen een andere invulling krijgen. “Zo heb ik eigenlijk een gat nodig in de muur en geen boormachine” legt Lieven uit. En die omschakeling is nodig als we willen afstappen van overconsumptie en excessief materiaalbezit. De kracht van Peerby is haar laagdrempeligheid. Het uitgangpunt is het vertrouwen tussen mensen en de grote bereidheid om elkaar te helpen. “Mensen houden van hun spullen, maar hebben er ook plezier aan om ze uit te lenen omdat ze met hun spullen anderen kunnen helpen. Dat is de dynamiek die we willen opwekken” stelt Lieven.

Brasserie de Marsinne nv is een microbrouwerij gevestigd in een prachtige oude kasteelhoeve tussen Namen en Luik. Nicolas Declercq, Tanguy van der Eecken en hun team brouwen er op duurzame wijze Leopold 7. Dankzij de optimalisatie van het brouwproces reduceren ze hun afval tot een minimum en recupereren en besparen ze heel wat energie en water. De brouwerij is tevens een sociale werkplaats waar medewerkers een professionele opleiding kunnen volgen. Het team van Brasserie de Marsinne laat zich leiden door drie duidelijke doelstellingen: de eerste CO₂-neutrale microbouwerij worden, pionier blijven in duurzaam brouwen en bouwen aan een solide financiële toekomst.

Belgisch bier met een rijke geschiedenis

Reeds in 1866 werd door een zekere Leopold, zoon van een brouwersfamilie, een uniek bier gebrouwen in de kasteelhoeve van Marsinne in Couthuin. In 2012 besloten Nicolas Declercq, gepassioneerd ingenieur-brouwer en Tanguy van der Eecken, agronoom met een groen hart, deze traditie verder te zetten. In 2013 werden de eerste installaties ingewijd en ontving Leopold 7 een award voor Best New Beer. De naam verwijst naar haar basisingrediënten: drie soorten graan, drie soorten hop en “de Leopold touch”. Brasserie de Marsinne is ambitieus, maar pragmatisch en blijft trouw aan haar visie. “Onze baseline ‘10 ans d’avance’ representeert de onafwendbare evolutie naar een duurzamere en socialere wereld, waar wij ons 100% voor willen inzetten” vertelt Nicolas trots.  

Netwerk van duurzame brouwerijen

Nicolas en Tanguy willen op termijn een internationaal netwerk van duurzame microbrouwerijen en brewpubs op poten zetten, met zelfstandige leden die kunnen steunen op de knowhow van Brasserie de Marsinne. De doelstelling is de wereldwijde, lokale productie van energie- en CO₂-neutraal bier. Anno 2017 is de eerste installatie operationeel in Kaapstad, Zuid-Afrika, en krijgt in California een tweede project vorm. Beiden met een eigen insteek, respectievelijk sociaal, gezien het groot aantal inwoners van townships rond Kaapstad, en ecologisch.

De Limburgse firma Melotte is het eerste bedrijf ter wereld dat zich specialiseerde in Direct Digital Manufacturing (DDM): een volledig digitaal productieproces, van driedimensionaal ontwerp tot en met de afwerking. Door de verschuiving van vervuilende analoge maakmethodes naar deze digitale productietechnologie vermindert Melotte de schadelijke impact op het milieu met factor 8. Melotte gebruikt DDM onder andere voor dentale toepassingen zoals tandprothesen. Het pionierbedrijf telt 60 medewerkers intern en biedt werk aan nog eens 45 medewerkers in 9 verschillende designcenters, die al meer dan 25.000 patiënten een digitale tandprothese bezorgden.

Cradle to cradle

Door zo weinig mogelijk grondstoffen te gebruiken en afval te produceren, past Melotte het cradle to cradle-principe toe en reduceert het de milieu-impact van haar productieproces met factor 8. Er wordt geen water gebruikt tijdens de productie van de protheses, en met de restwarmte verwarmt het bedrijf haar kantoren. “In tegenstelling tot louter commercieel gedreven keuzes vestigt Melotte de aandacht op keuzes gemaakt voor het welzijn van een duurzame samenleving waar de mens en het milieu centraal staan”, aldus woordvoerster Hildi Willems.

Digitaal designers

Tandtechnicus is een knelpuntberoep in België. “Volgens de statistieken zal in de volgende 25 jaar slechts één tandtechnieker 8 actieve collegaʼs vervangen die anno 2011 aan het werk waren en geleidelijk aan met pensioen gaan”, legt Hildi Willems uit. Het feit dat het beroep niet aantrekkelijk is, heeft deels te maken met het ongezonde traditionele productieproces van prothesen. “Het gieten in was en dupliceren valt bij DDM volledig weg, waardoor wij het beroep heropwaarderen. Het is belangrijk om jongeren te enthousiasmeren. Dat doen we onder meer door ze op te leiden tot digitaal designer,” vertelt Hildi Willems.

Concurrentie van China

Melotte reduceert de productie- en levertermijn tot maximum drie werkdagen. Met haar sterke marktpositie wil het bedrijf de tewerkstelling in eigen land houden. China is de grote concurrent. “De Chinese loonkosten zullen onvermijdelijk stijgen”, aldus Hildi Willems. “Door de snelle veroudering van de eigen bevolking en de toenemende welvaart zal ook de vraag naar tandprotheses in China zelf toenemen. Meer dan hoog tijd dus om niet enkel bij Melotte maar ook wereldwijd het roer om te gooien, als we willen voorkomen dat een eenvoudig kunstgebit op zekere dag een duur luxeproduct wordt.”

Sociologue de formation et riche de plus de 15 ans d'expérience comme responsable de conseillers en accompagnement professionel au FOREM, Florence Lejeune a d'abord travaillé pendant 4 ans comme responsable administrative du personnel aux Ateliers du Saupont, avant de devenir directrice de cette entreprise de travail adapté en 2014.

Alpro was oorspronkelijk een droom van Philippe Vandemoortele. In 1980 vond het bedrijf zijn plaats binnen de groep Vandemoortele.

Het bedrijf was een pionier in het produceren van plantaardige sojadrank. Sindsdien breidde het zijn gamma sterk uit met margarines, desserten, plantaardige variaties op yoghurt en room, alsook recent andere plantaardige drinks gemaakt van amandelen, hazelnoten, rijst, haver en kokosnoot. Alpro is het Europese segment van de Amerikaanse The WhiteWave Foods Company en mag zich Europees marktleider noemen in plantaardige voeding. Ondertussen biedt Alpro werkgelegenheid aan meer dan 800 mensen.

Frappée par la récession, la région de la ruhr (allemagne) s’est lancée au cours des années ’90 dans une vaste entreprise de reconversion à la fois industrielle, environnementale et sociale.

Emilie Gentges s’est penchée sur le succès de cette initiative d’iBa emscher Park à la lueur des principes du développement durable, tentant de voir si ce modèle pourrait inspirer la reconversion de la région de Seraing. Ainsi, au lieu d’être rasés, les hauts fourneaux ont été transformés en musées et infrastructures sportives. La mobilité douce et l’accueil de la biodiversité ont été recherchés. L’aménagement de cet énorme territoire (5 millions d’habitants !) a été axé sur le logement mixte. Pour la dépollution des sols, les solutions «  naturelles ont été privilégiées. Le dialogue entre les différents acteurs a été favorisé. Au final, «  la Ruhr a retrouvé une image forte et une véritable identité culturelle, jugée attractive pour les investisseurs.

Armé d'une expérience dans le secteur du chocolat chez Nestlé et poussé par l'envie de faire du commerce équitable, Thierry Noesen décide en 2005 de racheter une chocolaterie, alors en difficulté financière.

Il continue la production de pralines sur base des ingrédients naturels et de qualité, mais décide d'acheter uniquement des produits issus du commerce équitable. "Belvas" est né. En 2007, Thierry Noesen se tourne aussi vers les produits issus de l'agriculture bio. Soucieux d'essaimer sa démarche, il organise des visites de son entreprise pour des chocolatiers concurrents et des écoles.

In 2005 werd Belvas een van de weinige fairtradechocolatiers in Europa. De kwalitatief hoogstaande chocolade heeft ondertussen zelfs het Max Havelaar-label gekregen, waardoor consumenten zeker weten dat de boeren uit het Zuiden eerlijke prijzen krijgen voor hun grondstoffen. Bovendien zijn de producten van Belvas ook bio. Om de ecologische voetafdruk van het productieproces te verminderen, worden kosten noch moeite gespaard. Voor het produceren van haar chocolade, waarvan overigens meer dan de helft voor de export is bestemd, heeft Belvas 15 vaste werknemers in dienst en een tiental tijdelijke arbeidskrachten.

Duurzaam snoepen

Belvas verwent de lekkerbekken met haar producten. “Producten die overigens niet enkel goed zijn voor de consument, maar ook voor de boeren uit het Zuiden”, vermeldt Thierry Noesen, directeur van Belvas, er trots bij. Belvas werkt immers hoofdzakelijk samen met boerencoöperaties uit Peru, Ecuador en Haïti en alle grondstoffen (cacao, kokosnoot, pistachenoten, amandelen, enz.) zijn bio. Vandaag stelt Belvas 15 vaste werknemers en 15 tijdelijke krachten tewerk. “De helft van onze vaste personeelsleden waren langdurig werkloos voor ze bij ons een contract van onbepaalde duur kregen. Bovendien werken we ook samen met de Onderneming voor Aangepast Werk van Edingen, waar 4 personen voor ons werken”. Dit jaar mikt Belvas op een omzet van 4 miljoen euro, vergeleken met vorig jaar betekent dit een groei van 35 %.

Ervaringen delen… met de concurrentie

In 2009 verhuisde Belvas naar een ecologisch atelier in Gellingen. “We verwezenlijken niet minder dan 60 % van de productie met stroom van onze 1500 m2 zonnepanelen. Bovendien kunnen we dankzij een systeem voor het terugwinnen van warmte onze chocolade smelten, waardoor we ook hier meer dan 30 % energie besparen”, benadrukt Thierry Noesen. In 2011 behaalde Belvas de EMAS-registratie. Er wordt continu gewerkt aan het verduurzamen van de productie: een energiezuinige uitbreiding van de gebouwen, het recycleren van grondstoffen, een erg geavanceerd afvalbeheersysteem, enz. Belvas houdt al die opgedane kennis niet voor zichzelf, maar laat concurrerende chocolatiers de ateliers bezoeken en geeft hen zelfs de namen van haar leveranciers. Jaarlijks komen ook meer dan 300 jongeren op bedrijfsbezoek en worden zij op een ‘zoete’ manier gesensibiliseerd voor duurzaam consumeren.

“Onze omzet stijgt, de groei is er dus. Maar we hechten er enorm veel belang aan dat die groei voortkomt uit eerlijke handel, waarbij alle boeren een correcte prijs krijgen voor hun producten.”(Thierry Noesen, directeur van Belvas)