Energie & Klimaat

Lennart Lens, student Event et Project management  aan de Arteveldehogeshool Gent – gecoacht door Idea Factory in Gent - ontwikkelde Lightning Tree.

Lightning Tree ontwikkelt en verhuurt fietsen waarmee mensen door middel van hun eigen trapkracht energie kunnen opwekken. De energiefietsen zijn interessant zowel als entertainment als voor educatieve doeleinden. De opgewekte groene energie kan gebruikt worden om elektrische toestellen van energie te voorzien, bijvoorbeeld licht en geluid voor feestjes.

Deze energiefietsen kunnen op locatie gebruikt worden zonder dat er batterijen of generatoren aan te pas komen. Afhankelijk van hoeveel energie het aangesloten toestel nodig heeft, wordt er meer weerstand gevoeld en is het harder fietsen. Het verschil tussen de hoeveelheid energie die nodig voor een halogeen lamp of een LED-lamp wordt zo bijvoorbeeld heel duidelijk voel- en zichtbaar. De ervaring die Lightning Tree aanbiedt is sociaal, leerzaam, en maakt ons beter bewust van ons energiegebruik.

Lennart: "Naast de aandacht die mijn onderneming krijgt door de beurs geeft het mij de mogelijkheid mijn product kwalitatiever uit te werken. Nu kan ik een uitgebreider en interessanter aanbod aanbieden aan mijn klanten en beschik ik over middelen om dit in de kijker te zetten."

Lightning Tree ontvangt een beurs van € 2000.

Arne, Sam et Lisse Van Acker, twee broers en een zus, student of pas afgestudeerd aan de UGent – gecoacht door Durf Ondernemen! in Gent – richtten Bright Energy op.

Bright Energy wil vervuilende dieselgeneratoren vervangen door slim inzetbare elektrische batterijen op bouwwerven. Omdat batterijen complexer zijn om te beheren dan dieselgeneratoren biedt het bedrijfje groene energie as-a-service. Het team staat in voor de installatie, optimalisatie, aansturing en monitoring van de batterij op maat.

Het vervangen van dieselgeneratoren door batterijen met hernieuwbare energie voorkomt rechtstreeks de verbranding van diesel en beperkt zo drastisch de uitstoot van CO2 en fijn stof. Dit biedt, vooral in stadscentra, voordelen voor buurtbewoners zoals betere luchtkwaliteit, maar ook minder geluids- en geuroverlast. Dieselgeneratoren zijn bovendien één van de minst efficiënte manieren om energie op te wekken op bouwwerven. Het is de missie van het bedrijf om van de ecologische oplossing de logische keuze te maken. Duurzaam hoeft immers niet duurder te zijn indien dit gepaard gaat met een slimme aansturing en monitoring, vandaar ‘Bright’ Energy.

Arne, Sam en Lisse: "Om onze dienst tegen een competitieve prijs te kunnen aanbieden focussen we op het slim inzetten en aansturen van de batterijen. De nieuwe meettoestellen die we dankzij deze SE’nSE lening kunnen aankopen versnellen ons proces van kennisvergaring en inzicht in de verbruikspatronen van onze klant. Gecombineerd met financiële steun voor het inschakelen van bijkomende werkkrachten, kreeg de ontwikkeling van onze optimalisatie-software een enorme duw in de rug."

Bright Energy had in 2020 - toen Arne, Sam en Lisse nog student-ondernemers waren - een prototypingbeurs van € 5000 ontvangen dankzij het Albert Vanhee Fonds van de  Stichting voor Toekomstige Generaties.

Lola Brousmiche, pas afgestudeerd Burgerlijk ingenieur chemie en materiaalkunde aan de Université de Mons en Nathan Pletinckx, student Handelsingenieur aan de UCLouvain FUCaM Mons – gecoacht door StudentLab in Charleroi - ontwierpen Waste End.

Het doel van Waste End is om voedselafval te valoriseren, met twee grote voordelen: reductie van food waste en de productie van groene energie. De installatie van Waste End zet via "bio-methanisering", een natuurlijk proces waarbij bacteriën methaan vormen, organisch afval om in biogas en een natuurlijke meststof. Dankzij deze oplossing kunnen restaurants en grootkeukens hun voedselafval zelf valoriseren zonder beroep te moeten doen op een externe dienstverlener.

Volgens een studie van Leefmilieu Brussel kan 124 ton CO2 worden vermeden door 1000 ton keukenafval te verwerken door middel van bio-methanisering in plaats van verbranding. Dit resultaat kan worden verkregen wanneer 180 keukens gedurende een jaar Waste End gebruiken. De Waste End gebruikers zullen actief bijdragen aan de sensibilisatie rond zero waste: kennisoverdracht en delen van goede praktijken, pedagogische tools en activiteiten voor leerkrachten. Ten slotte streeft Waste End naar een product-dienstcombinatie (PDC) via een verhuurmodel, eerder dan een model dat gebaseerd is op geprogrammeerde veroudering.

Lola en Nathan: "Met deze beurs kunnen we een complexer prototype ontwikkelen. Dit prototype zal worden gemonitord door middel van sensoren, zodat we de prestaties kunnen analyseren. We zullen de gegevens en de feedback van de gebruiker gebruiken om het product te optimaliseren. We zullen deze eerste installatie ook gebruiken voor de verdere promotie van onze producten en diensten".

Waste End ontvangt een beurs van € 5000 .

Les carrières wallonnes, puits énergétiques du futur

Lié (notamment) à l’irrégularité des conditions météorologiques, le problème d’intermittence dans la production des énergies vertes est généralement solutionné par la mise en marche ponctuelle d’unités de production électrique utilisant des ressources fossiles. L’auteure a étudié la faisabilité physique et financière d’une solution alternative – le stockage gravitaire par masses solides immergées – dans l’eau des carrières wallonnes désaffectées. Elle a d’abord identifié les meilleurs matériaux à utiliser dans une perspective de minimisation des nuisances environnementales. Elle a ensuite investigué la viabilité financière d’un tel système, tant dans le cadre d’une utilisation locale que dans celui d’une intégration au réseau et au marché de l’électricité. Dans les deux cas, la durée d’amortissement des installations a été estimée à dix ans, pour une durée de vie de quarante ans. L’auteure, enfin, a suggéré une adaptation du cadre législatif wallon dans le contexte des « communautés énergétiques ».

> A télécharger : Mémoire Chloé Ponsart (PDF)

La première réalisation de Vents du Sud est la construction d’une éolienne de 2 MW, en production depuis début 2015, sur le parc éolien d’Autelbas-Hondelange le long de la E411, avec un investissement de 3,5 millions d’euros.

Née en 2011 autour d’un noyau de citoyens qui s’interrogeaient sur les retombées locales et l’intérêt pour la communauté du sud de la province de voir un parc éolien s’installer à proximité, elle est aujourd’hui composée de 560 coopérateurs de la région selon le principe « un homme, une voix ».

La coopérative est membre actif de Rescoop, la Fédération wallonne des coopératives d’énergie renouvelable. Ce mouvement d’entraide stimule la transition énergétique par les citoyens.

Sa particularité est que chaque coopérateur peut investir à la hauteur de ses besoins et devenir consommateur du produit de son investissement, grâce à Cociter, coopérative de fourniture d’électricité créée par les 8 coopératives citoyennes wallonnes, dont Vents du Sud. Cela permet d'assurer un « circuit court » de distribution d’énergie contrôlé par les citoyens entre la production et la consommation d'énergie, en évitant la volatilité des prix.

Coopérative à finalité sociale, Vents du Sud consacre une partie de ses ressources à des projets locaux. Elle a ainsi proposé des formations à une quinzaine de personnes de la province pour assurer la maintenance de l’outil. Depuis quatre ans, elle organise des formations dans les écoles primaires de la région pour expliquer et faire visiter le projet éolien.

Alors que l’implantation d’éoliennes soulève encore pas mal de critiques, le jury a souhaité mettre en avant ce projet citoyen qui n’a jamais connu de contestation et qui est aujourd’hui un exemple de transition énergétique réussie pour de futures coopératives citoyennes en création.