Energie & Klimaat

Développement d’un questionnaire de désengagement moral face à la crise climatique : une approche en méthode mixte

Le travail de Lydie Cleaver s’inscrit dans le cadre de l’émergence de l’éco-psychologie. Il vise à mieux comprendre l’écart subsistant entre, d’une part, les connaissances et les attitudes relatives à la crise climatique et, d’autre part, les actes concrets contribuant à réduire celle-ci. Se basant sur les travaux du psychologue canadien Albert Bandura, Lydie Cleaver a réalisé un questionnaire permettant d’évaluer l’utilisation – ou pas – de mécanismes de désengagement moral au sein d’un groupe social confronté à la question climatique. Ce désengagement consiste en mécanismes cognitifs permettant à un individu de raisonner de telle sorte qu’il s’ôte la responsabilité d’actes dommageables et conserve une bonne image de soi. Doublement validé, peu onéreux et désormais opérationnel, ce questionnaire permet de corréler l’existence de formes variées de désengagement à des variables de type genre, âge, niveau d’éducation, etc.

A télécharger : Mémoire Lydie Cleaver (PDF)
Intervention de Lydie lors du webinaire, à partir de 00:42:16

Bram Vermeulen, student aan de UGent is de oprichter van Thermo-Light, een fietsverlichting (achterlicht) die de zichtbaarheid van fietsers verhoogt. In de incubator van de UGent, Durf Ondernemen !, wordt hij gecoacht door Tom Van Damme.

23% van de verkeersslachtoffers in Nederland zijn fietsers. Dit komt vaak door een slechte zichtbaarheid in het verkeer. De meest voorkomende oorzaken hiervan zijn: lege fietsbatterijen, slecht werkende dynamo's bij regen of eenvoudigweg het fietslicht vergeten aan te steken. Het project Thermo-Light biedt hiervoor een oplossing. Het innovatief karakter is terug te vinden in het feit dat het fietslicht werkt op lichaamswarmte,  blijft branden bij stilstand en geen gebruik maakt van batterijen. De warmte van het lichaam wordt omgezet in elektriciteit die vervolgens direct wordt gebruikt. Hierdoor is het een duurzame, ecologische keuze ten opzichte van de meeste andere lichten.

"Met het project Thermo-Light wil ik graag het hoge verkeersdodental van fietsers beperken maar ook iets doen aan de vervuiling die de batterijsector teweegbrengt. Als student-ondernemer leer je een netwerk op te bouwen en het is de ideale opportuniteit om zaken over de bedrijfswereld bij te leren door ze zelf te ervaren. Hierdoor kijk ik met hernieuwde interesse naar vakken waarvan ik eerst dacht ze nooit nodig te hebben nu ik het belang hiervan in de bedrijfswereld meerdere malen zie terugkeren. De Prototyping the Future-beurs van de Stichting voor Toekomstige Generaties zal me voornamelijk helpen om de R&D-fase in een stroomversnelling te brengen en om hulp van experten in te schakelen."

Thermo-Light ontvangt een prototypingsbeurs van €5000.

Jan Wellens, Thijs Peirelinck en Kristof Geerts zijn doctoraatstudenten aan de KU Leuven of studeren bij aan de HoGent. Zij richtten MyGrid op, een startup op missie om alle huishoudens, groot en klein, in staat te stellen deel te nemen aan de energietransitie en weer eigenaar te worden over hun energie. Ze willen de mensen in staat stellen terug ownership te nemen over hun eigen energiegebruik en -productie.

ModelOne is de ultieme slimme batterij voor al uw residentiële behoeften. Het batterij pakket bestaat uit een mobiele battery unit die kan dienen om remote energie te gebruiken en uit een power module die zorgt dat je slim energie kan opladen en ook kan ontladen. Via de app heeft u met één druk op de knop toegang tot nieuwe energiediensten zoals "Peak Shaving", "Energy Sharing" & "Smart Grid Balancing". Het is super eenvoudig te installeren. Steek de stekker in het stopcontact en u kunt aan de slag! Hiermee voorziet MyGrid een laagdrempelige oplossing die iedereen in staat stelt deel te nemen aan de energietransitie.

"We hebben dit initiatief gelanceerd omdat we zelf momenteel niet de mogelijkheid hebben om zonnepanelen of een batterij pakket te installeren. We vonden het echt jammer dat het leek alsof we niet bijdroegen tot een betere wereld. Dit in combinatie met de stijgende energie prijzen motiveerde ons om tot een slimme oplossing te komen.
Het voordeel van student-ondernemer te zijn is dat je enerzijds nog veel ondersteuning krijgt vanuit het onderwijs, maar anderzijds toch al je eerste stappen in de ondernemerswereld kan zetten en gecorrigeerd kan worden daar waar nodig. Wij worden ook gesteund en gecoacht door Anja Cornelis van de HOGENT.
De beurs van de Stichting voor Toekomstige Generaties laat ons toe om een nieuw prototype te bouwen dat er als echt uitziet  én ook de functionaliteiten heeft van het eindproduct dat we voor ogen hebben. Met dit prototype kunnen we onze value proposition aftesten en zien ofdat we wel een goede product market - fit hebben."

MyGrid ontvangt een prototypingsbeurs van €5000.

Guillaume Melis en Bert Verdonck zijn twee jonge ondernemers die houden van onze planeet. Vorig jaar zijn beiden afgestudeerd als industrial product designers aan de Howest in Kortrijk. Guillaume studeert nu verder aan de UGent en volgt productontwerp.

Zij stelden vast dat Parijs12.500 verwarmde terrassen heeft. Milieubeweging NEGAWATT heeft berekend dat een terras van 75m² met vijf terrasverwarmers op gas gedurende één winter evenveel CO2 uitstoot als een wagen die 120.000 km op de teller heeft. De missie van KNUSS is duidelijk: de CO2 uitstoot verminderen door efficiënte verwarmingstechnologie in zitmeubels te verwerken. Door gebruik te maken van een verwarmingstechnologie van Belgische kwaliteit, kan de CO2 uitstoot effectief verlaagt worden. Elke meubelfabrikant krijgt de kans om de volgende groene stap te nemen met deze verwarmingstechnologie, om zo ook comfortabele, verwarmde en milieuvriendelijke producten te kunnen aanbieden. Daarnaast wilt Knuss essentiële verwarmingsproducten aanbieden die  een grote impact kunnen hebben op de markt. Samen willen ze zo de Europese markt transformeren.

"Dit initiatief is ontstaan tijdens onze opleiding Industrieel Product Ontwerpen aan de Howest. Onze missie is ons steentje bij dragen aan de strijd tegen de klimaatopwarming. Dit willen we doen door de focus te leggen op de terrasverwarmers en een ecologisch alternatief te voorzien. Door de positieve feedback van de textielindustrie hebben we dit project verdergezet na onze opleiding. Tijdens deze eerste stappen van onze start-up werden we begeleidt door Start@K en onze coach Elise D’Haeseleer, en door Durf Ondernemen ! de incubator van de UGent. We hebben tijdens ons traject al heel wat ervaring en kennis opgedaan, dankzij deze begeleiding zijn we erin geslaagd om telkens de juiste beslissingen te nemen. De beurs van de Stichting voor Toekomstige Generaties zal gebruikt worden voor de verdere ontwikkeling en prototyping van de elektrische componenten. Om dan uiteindelijk in de loop van het jaar 2022 met een sterk kwalitatief product de markt te veroveren."

KNUSS ontvangt een prototypingsbeurs van €5000.

Les « comptes carbone », des outils prometteurs pour susciter l’adhésion des citoyens à la lutte contre le changement climatique

Le travail d’Arnaud Van Der Cam se situe dans le champ de la lutte contre le réchauffement climatique et, plus précisément, dans l’acceptabilité sociale des outils mis en place par les gouvernements en faveur d’une transition écologique équitable. L’auteur a soumis un scénario de « compte carbone » à un échantillon de 278 personnes, appelées à le commenter et à définir à quelles conditions celui-ci serait accepté. Très schématiquement, le « compte carbone » repose sur l’attribution d’unités carbone aux individus, ces derniers devant les restituer lorsqu’ils ont recours à des biens ou des services entraînant des émissions de carbone fossile. Le choice experiment mis en œuvre ici suggère une acceptation assez large d’un tel outil parmi les citoyen·ne·s, mais au prix du respect de diverses étapes et conditions. Parmi ces dernières : l’instauration de mécanismes destinés à contrôler la volatilité du prix du carbone et la possibilité, pour les ménages, d’avoir recours à des conseils concrets « sur mesure » pour diminuer leurs émissions.

> A télécharger : Mémoire Arnaud Van Der Cam (PDF)
> Intervention d'Arnaud lors du webinaire, à partir de 00:04:19 :

Les modèles agricoles wallons à l’horizon 2045-2099 : les atouts de l’agroécologie face aux changements climatiques.

Mathieu Delandmeter a comparé les performances agronomiques, alimentaires et environnementales de trois systèmes agricoles sur la période 1985-2009. L’un est le business as usual (cultures majoritaires en zone limoneuse en Wallonie et utilisation de fumier), l’autre est vegan (ni élevage, ni fumier), le dernier repose sur l’intégration cultures-élevage (recours notamment aux prairies temporaires). Il a ensuite étudié, par le modèle STICS, l’évolution des trois systèmes dans l’hypothèse des deux scénarios d’évolution climatique définis par le GIEC : RCP4.5 et RCP8.5 (2045/2069 et 2075/2099). La singularité de son approche est d’avoir pris en compte des indicateurs bien plus larges que le strict rendement des cultures : souveraineté alimentaire, bien-être des consommateur·rice·s, auto-suffisance, transport de marchandises, résistance au stress hydrique et thermique, teneur en carbone dans le sol, etc. Au final, les trois systèmes verraient les rendements globaux augmenter mais dans une proportion très variable et avec différents impacts et adaptations face aux changements climatiques.

> A télécharger : Mémoire Mathieu Delandmeter (PDF)
> Intervention de Mathieu lors du webinaire, à partir de 00:22:45 :